مدرسه علمیه فاطمیه ابهر

مراتب نفس و راهکارهای تربیتی آن در نهج البلاغه

کتایون حسنی- فارغ التحصیل سطح دو

حوزه علمیه فاطمیه (س) ابهر

چکیده

نهج البلاغه، برگزیده­ای از گفته­ها و نوشته­های ادبی است که در آن خطبه­ها، نامه­ها و جملات کوتاه حکیمانه امام علی ( علیه­السلام) ذکر شده است. در این کتاب ارزشمند، امام علی ( علیه­السلام) ضمن بیان احادیث متعدد به موضوعات متعددی پرداخته است. نفس یکی از مهمترین موضوعات به کار رفته در نهج­البلاغه به شمار می­آید که در معنای جسم، روح و جسم، روح مجرد معنا شده است. این واژه به دلیل پرکاربرد بودن آن در نهج­البلاغه از اهمیّت ویژه­ای برخوردار است. با در نظر داشتن تمایلات نفسانی در وجود انسان، شناخت نفس، مراتب نفس و راهکارهای تربیتی آن امر بسیار مهمّ بوده است که باید به آن توجّه شده است. از این رو مقاله حاضر سعی دارد با روش توصیفی تبیینی، مراتب نفس و راهکارهای تربیتی آن در نهج البلاغه بررسی شود.

  نتیجه تحقیق نشان داد که مراتب نفس همان؛ احیای عقل، نفس نورانی، نفس زکیه، نفس سلیم، نفس مطمئنه، نفس راضیه، نفس مرضیه می­باشد و راهکارهای تربیتی مراتب نفس؛ عادت دادن نفس به تحمل سختی­ها، کمک گرفتن از قرآن و حساب کشی از نفس است.

کلید واژگان :  نفس، مراتب نفس، راهکارهای تربیت نفس، نهج البلاغه.