مدرسه علمیه فاطمیه ابهر

فارغ التحصيل سطح2-اشتغال در سطح 3 رشته کلام اسلامی

پژوهشگر : مریم بابایی یگانه

استاد راهنما:سیده رقیه موسوی

تاريخ دفاع :96/6/26

عنوان:تبیین حکمت و آثار آن در قرآن

چکیده

خداوند در قرآن کریم بارها با عنوان حکیم ستوده شده است؛ و حکمت إلهی منشأ آثار بسیاری است؛ که باعث می­شود تمامی کارهای خداوند حکیمانه و دارای أغراض و أهداف خاصی باشد. لذا إعطای حکمت از سوی فاعل حقیقی به برگزیدگان و بندگانی که زمینه­ی إعطای آن را در خود فراهم کرده­اند، نیز از أغراض ویژه­ای برخوردار است، که آن دست­یابی بندگان به آثار این فضل گران­قدر است.

    حال سؤال این است که حکمت از منظر قرآن چیست؟ و چه مواردی را می­توان به عنوان آثار آن برشمرد؟ إنسان برای دست­یابی به پاسخ این سؤالات محتاج به هدایت خداوند است. بر همین أساس قرآن حکیم به طور همه جانبه به تعریف و تبیین حکمت و بیان آثار آن پرداخته است.

    در پژوهش حاضر با إستناد به آیات مبین قرآن، حکمت عبارت است از: برخورداری از عقل و علم  و معرفت به معارف قرآن و مراتب أفعال و نیز علم به آن چیزهایی که عمل به آن­ها مورد اراده و محبوبیت خداوند است، که شرح و تبیین کامل آن در متن آورده شده است. بنابراین می­توان اموری را از قبیل: شکر إلهی و تسلیم شدن در درگاه او، هدایت، صالح شدن، خیر کثیر و … را از آثار حکمت بشری و الوهیت، ولایت، تنزه از شرک و نقص، هدفمندی آفرینش­های گوناگون، بعثت أنبیاء و نزول أحکام متعدد و معاد و … را از آثار حکمت إلهی در دو مقام تکوین و تشریع برشمرد.

    کلید­واژه ­ها: حکمت، حکمت إلهی، حکمت نظری، حکمت عملی، تکوین، تشریع.