مدرسه علمیه فاطمیه ابهر

چکیده مقاله

مولف : سرکار خانم خاطره محرمخانی

کسب رتبه دوم در جشنواره علامه حلی(ره) در استان زنجان در سال98

مناجات بیان خواسته بنده از خدای خویش می­باشد که همراه با اظهار خضوع و عجز و طلب است. ادعیه­هایی که از معصومین علیهم السّلام برجای مانده است، علاوه بر اهداف تربیتی، نحوه مناجات با پروردگار را آموزش داده­اند. این ادعیه­و مناجات­ها، به دلیل معارف غنی و عمیق، همواره از اهمّیّت برخوردار بوده است. از این میان، مناجات­ها و ادعیه­ی امام سجّاد علیه السّلام به دلیل شرایط حاکم بر زمانشان و روش حضرت در تربیت نفوس، از اهمّیّت ویژه­ای برخوردار می­باشد. چرا که حاوی عمیق­ترین مطالب اخلاقی، تربیتی و عرفانی­ در رابطه با خدا است.

      به عبارتی دیگر این مناجات، کلاس درسی است که طیِّ آن، بنده­ی گنه­کار با شیوه صحیح توبه آشنا می­شود. در این تحقیق سعی شد تا ضمن بررسی شرایط فرهنگی- سیاسی و اجتماعی عصر امام سجّاد علیه السّلام ، مضامین مناجات موردتحلیل کمّی واقع شود. لذا با استخراج نمودارهای فراوانی مضامین ومفاهیم موجود در این مناجات، این متن مورد مداقّه قرار گرفت. مقولاتی چون معنای توبه حقیقی، جایگاه صفات الهی و صفات الهی مؤثّر در پذیرش توبه، ارکان توبه و آثار زیان­بار گناه از مواردی بودند که این مفاهیم بدان اشاره داشتند.

کلید واژه: مناجات التّائبین، امام سجّاد علیه السّلام، توبه، تحلیل کمّی، تائب، مناجات خمس­ عشر